Serdecznie zapraszamy w sobotę 29 października 2016 roku o godzinie 11.00 na poznańskie Wzgórze św. Wojciecha na spacer śladami dziewiętnastowiecznych oraz dwudziestowiecznych budowli militarnych. Organizatorami kolejnego spotkania jest Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia, Klasztor Karmelitów Bosych oraz Koło Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego, a odbywa się ono w ramach cyklu „Przechadzek po Poznaniu”. Nie zabraknie też polskich mundurów z międzywojnia.

W trakcie jesiennego spaceru główną atrakcją będzie możliwość zwiedzenia schronu przeciwlotniczego urządzonego podczas drugiej wojny światowej przez wojsko niemieckie w podziemiach klasztoru karmelitów bosych. Będzie to duża gratka dla miłośników fortyfikacji (i nie tylko!), gdyż był on pokazywany publicznie tylko raz, w trakcie tegorocznych Dni Twierdzy Poznań.

Wcześniej jednak obejrzymy pozostałości największego kompleksu budynków wojskowych zaplecza poznańskiej twierdzy poligonalnej. Był on usytuowany w północno-zachodnim obszarze umocnień w rejonie ulic Magazynowej oraz Wałowej (obecnej Solnej oraz Kościuszki). Składał się on z czterech zasadniczych części: od zachodu znajdowały się koszary huzarów, w środku budynki Urzędu Prowiantowego, od wschodu Dyrekcji Budowy Twierdzy, natomiast na południe od ul. Magazynowej powstały budynki należące do wojsk taborowych, później Nowe Koszary Artylerii Polowej. Z kompleksu zachowały się pochodzące z drugiej połowy dziewiętnastego wieku „czerwone koszary” artylerii polowej, magazyny artyleryjskie, czy oficyna Dowództwa V Korpusu Armii.

Z kolei po przeciwległej stronie Wzgórza św. Wojciecha czytelne są do dziś umocnienia poligonalne z lat trzydziestych i czterdziestych z reliktami Fortu św. Wojciecha oraz Kawaliera Magazynowego. Wyjątkowym miejscem jest Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan.

 Program:

11.00 - spacer szlakiem umocnień i zespołów koszarowych wokół wzgórza św. Wojciecha. Obejrzymy między innymi „czerwone koszary” artylerii polowej, oficynę Dowództwa V Korpusu Armii, a także relikty umocnień poligonalnych z Kawalierem Magazynowym oraz Fortem Świętego Wojciecha (zbiórka przez fasadą kościoła św. Józefa).

 12.30 – zwiedzanie niedostępnego na co dzień drugowojennego schronu przeciwlotniczego znajdującego się pod klasztorem karmelitów z dodatkowymi atrakcjami (ogród zakonny):

• W nawiązaniu do tradycji miejsca i funkcjonowania w tym miejscu koszar karmelici będą serwować grochówkę garnizonową oraz kawę zbożową.

• Wystawa plenerowa „Wojna w Bożym Ogrodzie”. Jest to opowieść o dwóch zaskakujących i przeciwstawnych obliczach Wzgórza św. Wojciecha: miejsca kontemplacji religijnej karmelitów oraz demonstracji potęgi militarnej wojska.

• Na kolejnej ekspozycji będzie można zapoznać się z historią pochowanego na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan jednego z najlepszych pilotów Kampanii Wrześniowej. Podporucznik Włodzimierz Gedymin zestrzelił 2 września 1939 roku nad Poznaniem dwa niemieckie samoloty: obserwacyjnego Do-17F oraz meteorologicznego He-111J i dzięki zabiegom członków TMML został Honorowym Obywatelem Miasta Poznania.

13.00 – W trakcie 51. Wieczoru Historycznego dr Adam Pleskaczyński wygłosi prelekcję „Cytadela poznańska w 1945 roku”. W jej trakcie opowie o nowych faktach dotyczących walk o Fort Winiary i jego powojennych losach.

Historyk jest autorem wielu publikacji podejmujących między innymi problematykę relacji polsko-rosyjskich. Niebawem ukaże się jego najnowsza książka „Armia Czerwona w walkach o Poznań w styczniu i lutym 1945 roku. Analiza bezpowrotnych strat osobowych”. Autor w oparciu o odtajnione, rosyjskie dokumenty źródłowe przeprowadził analizę strat poniesionych przez Armię Czerwoną podczas walk o Poznań: oszacował liczbę poległych i zmarłych z ran żołnierzy radzieckich, określił okoliczności ich śmierci, ustalił najpełniejszy wykaz rosyjskich jednostek i szpitali wojskowych, działających w Poznaniu. Co jednak najważniejsze, podjął próbę odtworzenia przebiegu samych walk, które od czasów opublikowania dwóch fundamentalnych pozycji Okęckiego i Szumowskiego w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku nie podlegały poważnej dyskusji (Piwnica Duchowa)

Dodatkowe informacje: facebook.com/tmmlsh

Kontakt z organizatorami: Przemysław Maćkowiak, tel. +48 604 869 102.

 Organizatorzy: Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia, Klasztor Karmelitów Bosych w Poznaniu oraz Koło Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego.

 Miejsce: Poznań, Wzgórze św. Wojciecha, kościół i klasztor św. Józefa, ogród zakonny oraz Piwnica Duchowa (wejście na prawo od fasady kościoła) – ul. Działowa 25.

 Wstęp jest bezpłatny, serdecznie zapraszamy!

 © Przemysław Maćkowiak

Ilustracje:

1. Wirydarz klasztoru karmelitów bosych z XVII wieku na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu. Od lat trzydziestych XIX wieku świątynia pełniła funkcję ewangelickiego kościoła garnizonowego, a w klasztorze mieściły się koszary III batalionu 46. Pułku Piechoty Grafa Kirchbacha. Fot. © Przemysław Maćkowiak

2. Schron przeciwlotniczy w piwnicach klasztoru karmelitów, z prawej oryginalne drewniane drzwi wydzielające część przeznaczoną dla rannych i chorych. Fot. © Przemysław Maćkowiak.

3. Ślady uderzeń pocisków z walk o Festung Posen z 1945 roku w murze w ogrodzie zakonnym. Fot. © Przemysław Maćkowiak.