Artykuły
OBIEKTY ZABYTKOWE MIASTA
- Kościół św. Barbary
Kościół św. Barbary przy pl. Edmunda Bojanowskiego. Dawną świątynię ewangelicką zrealizowano w latach 1908-1912 w centrum powstającego od 1905 roku na żabikowskich polach kompleksu budynków przeznaczonych dla osadników niemieckich. Po drugiej wojnie światowej przekazano ją rzymskokatolickiej parafii św. Barbary, mieszczącej się wcześniej w przyklasztornej kaplicy Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia NMP.
- Kaplica bł. Edmunda Bojanowskiego
Kaplica bł. Edmunda Bojanowskiego przy rynku żabikowskim. Dobudowano ją w 1922 roku do gmachu z lat 1908-1910 Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia NMP, wcześniejszego domu gminnego oraz szpitala. W kaplicy umieszczono sarkofag z prochami bł. Edmunda Bojanowskiego (1814-1871), działacza religijnego, literata, twórcy bibliotek wiejskich i założyciela Zgromadzenia Sióstr Służebniczek.
- Folwark Augusta hrabiego Cieszkowskiego
W dniu 14 października 1863 roku August hrabia Cieszkowski kupił osadę młyńską w Żabikowie. W latach 1870-1876 na terenie folwarku funkcjonowała Wyższa Szkoła Rolnicza im. Haliny. Szkoła Rolnicza im. Haliny w Żabikowie (dziś Luboń) powstała z inicjatywy Augusta hr. Cieszkowskiego i nosiła imię zmarłej przedwcześnie, w wieku 25 lat, żony założyciela – Heleny z domu Cieszkowskiej (1836-1861). Pierwotnie szkoła miała powstać w Wierzenicy, gdzie w 1861 roku wzniesiono budynek. Ostatecznie, nie bez perturbacji, została powołana w Żabikowie po zakupieniu przez A. Cieszkowskiego dawnej osady młyńskiej „Olszak”, powiększeniu areału na użytek folwarku, jego rozbudowie i przekazaniu Centralnemu Towarzystwu Gospodarczemu (CTG) na cele oświatowe. Ta polska placówka rozwijająca się ambitnie i prężnie, po dwóch latach zyskała status szkoły wyższej. Kształciła kadry przyszłych włościan, zarządców, dzierżawców z terenów nie tylko Wielkopolski, ale także Królestwa Polskiego. Zasięg, wysoki poziom oraz rosnąca renoma szkoły nie podobały się pruskiemu zaborcy. Administracyjnymi metodami wprowadzania kolejnych ograniczeń dla Polaków w ramach programu „Kulturkampf” („walki kulturowej” – wyrażającej się m.in. walką z kościołem katolickim czy językiem polskim) władze niemieckie doprowadziły do konieczności zawieszenia edukacji w tej placówce z dniem 1 października 1876 roku. Pomimo wielu starań, także w samym Berlinie, nie tylko przez A. Cieszkowskiego, szkoły nigdy już nie otwarto. 3 marca 1879 r. walne zgromadzenie CTG podjęło ostateczną decyzję o jej likwidacji. Majątek – folwark żabikowski po szkole Haliny, aktem darowizny z 9 lipca 1919 r., August Cieszkowski – junior, przeznaczył na rzecz powstającego w odrodzonej Polsce Uniwersytetu Poznańskiego, z którego ostatecznie wyrósł dzisiejszy Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu noszący w niedalekiej jeszcze przeszłości imię Augusta hr. Cieszkowskiego.
Do dzisiaj zachował się budynek akademicki (ul. Powstańców Wielkopolskich), natomiast Dom Włodarza jest w trakcie odbudowy.
- Obiekty architektury znajdujące się na terenie Lubońskiego Szklaku Architektury Przemysłowej
Tajemnice, większe i mniejsze, wyjaśnione i czekające nadal wyjaśnienia, wpisane są w całą historię budowy wielkich fabryk oraz ich ponad 100-letnie funkcjonowanie na terenie Lubonia.
Wszystkich zainteresowanych zwiedzaniem zachowanych do dziś zabytkowych budynków fabrycznych czeka pasjonująca wyprawa w przeszłość. Nasza przygoda zaczyna się w okresie, który dla Polaków był czasem dramatycznej walki o własne państwo i zachowanie tożsamości narodowej, a kończy w momencie przekształceń własnościowych, związanych z przełomowymi zmianami politycznymi, jakie dokonały się w Polsce w latach 90-tych XX wieku.
Rezerwacja biletów drogą mailową: infolubon@gmail.com lub telefonicznie pod numerem 61 813 00 72 i 500 287 325 (Ośrodek Kultury w Luboniu).
MIEJSCA PAMIĘCI
- Muzeum Martyrologiczne przy ul. Niezłomnych
W latach II wojny światowej w Żabikowie utworzono obóz pracy dla ludności żydowskiej, wykorzystywanej w latach 1941-1942 do budowy autostrady Frankfurt na Odrą-Łódź. Natomiast wiosną 1943 roku rozpoczęto translokację obozu karno-śledczego z poznańskiego Fortu VII do nowego miejsca w Żabikowie. Trwała ona do wiosny 1944 roku. Na terenie byłego obozu znajduje się pomnik upamiętniający pomordowanych „Nigdy wojny” autorstwa rzeźbiarza Józefa Gosławskiego. Znaczna cześć ekspozycji Muzeum Martyrologicznego poświęcona jest obozom pracy przymusowej dla Żydów, które powstały w latach II wojny światowej, w trakcie realizacji projektu budowy niemieckiej autostrady.
Na terenie dawnego obozu karno-śledczego odbywają się uroczystości upamiętniające zamęczonych tam patriotów.
- Miejski skwer naprzeciw dawnego Lubońskiego Ośrodka Kultury „Pod Kominem” (wcześniej: kino „Wrzos” i Klub Fabryczny WPPZ) przy ul. Armii Poznań 49
Miejsce pamięci poświęcone ofiarom wybuchu dekstryny w Zakładach Ziemniaczanych w lutym 1972 roku - największego dramatu w dotychczasowej historii Miasta Luboń.
